Wat weten we over de Iraanse "kamikazedrones" die Rusland inzet tegen Oekraïne? "Goedkoop en beangstigend effectief"  (2024)

BEKIJK - Beelden van een Iraanse Shahed 136 "kamikazedrone" die nu gebruikt wordt door Rusland in Oekraïne:

Volgens verschillende bronnen zou Rusland honderden onbemande drones aangekocht hebben van Iran. Het is niet onlogisch dat Moskou in Teheran gaat shoppen. De twee landen hebben in het verleden al meermaals nauw samengewerkt op militair vlak.

Het gaat om Shahed-136-aanvalsdrones die ontwikkeld werden door HESA (Iran Aircraft Manufacturing Corporation), maar in Rusland wordt naar de toestellen verwezen als Geran-2. De drone is ongeveer 3,5 meter lang en 2,5 meter breed. Ze worden per vijf afgevuurd vanaf een lanceerrek en kunnen, doordat ze erg laag vliegen, luchtverdediging gemakkelijk ontwijken (al lijkt dat in de praktijk vaak wat minder evident).

Toch kan de Oekraïense luchtafweer, naar eigen zeggen, 60 procent van de drones neerhalen voor ze schade aanrichten. De toestellen vliegen immers niet zo snel en maken een herkenbaar geluid. Daardoor zijn ze gemakkelijk te detecteren. Gemiddeld schieten Oekraïense troepen zes drones per dag neer.

Het is enigszins opvallend dat Rusland zich tot Iran wendt voor de aankoop van die drones. Je zou verwachten dat een land als Rusland met een uitgebreid leger die zelf heeft. Het feit dat Rusland die moet aankopen, toont aan dat er een nijpend tekort is aan militair materieel. Dat zei de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht Yurii Ihnat op 5 oktober. Het Russisch leger zou zelfs luchtartillerie inzetten om gronddoelwitten te raken. Doordat het Russische kruisrakettenarsenaal uitgeput geraakt en Moskou een gebrek heeft aan technologie, wendt Rusland zich nu tot Iran.

De positie van Iran binnen de internationale gemeenschap is echter niet erg hoog aangeschreven. Dat Moskou nu met Teheran moet samenwerken, toont aan hoe geïsoleerd Rusland is geraakt. Dat bleek al eerder toen de minister van Buitenlandse Zaken tijdens de VN-veiligheidsraad op 23 september het hard te verduren kreeg. De samenwerking met Iran gaat echter ook verder dan enkel militair materieel. Zo zou Rusland binnenkort ook gas naar het land exporteren. Eerder schreef de New York Times ook al dat Rusland voor miljoenen aan raketten en granaten zou kopen van Noord-Korea.

BEKIJK - "Voortdurende aanvallen met onder meer kamikazedrones op de energie-infrastructuur hebben grote gevolgen in Oekraïne":

In die Iraanse defensie-industrie gaat kwantiteit vaak boven kwaliteit. De keerzijde van de relatief goedkope prijs van de "kamikazedrones" is dus dat de besturingssystemen een hoog mislukkingspercentage hebben. Hoewel de drones relatief nauwkeurig een doelwit kunnen raken, zitten er ook een paar bugs in het systeem. Zo zijn de drones erg gemakkelijk neer te halen. Het Russische leger zou dan ook niet erg tevreden zijn met de aangeschafte apparatuur. Toch werden al heel wat Oekraïense doelwitten op die manier getroffen en is de schade erg groot.

Een groot verschil zullen de drones dus niet maken in de oorlog. Het Oekraïense leger leert snel en heeft al meerdere malen bewezen dat het erg inventief uit de hoek kan komen. Bovendien krijgt het land binnenkort ook een modern luchtafweersysteem uit Duitsland. Dat Rusland nu sterk inzet op het gebruik van de drones lijkt dus eerder een wanhoopsdaad omdat de rest van hun wapenarsenaal uitgeput geraakt. Ze blijven echter wel een slinkse manier om veel materiële schade en menselijk leed te veroorzaken. In die zin zullen de "kamikazedrones" wel een rol blijven spelen in het verdere verloop van de oorlog.

Volgens Frankrijk is de verkoop van drones door Iran een schending van de resolutie van de VN-veiligheidsraad. Die resolutie onderschreef het nucleaire akkoord dat Iran in 2015 sloot met de andere wereldmachten. Rusland heeft zeker 100 "kamikazedrones" aangekocht om in te zetten in de oorlog met Oekraïne. Volgens de Oekraïense inlichtingendiensten is dat de eerste lading van de 2.400 onbemande vliegtuigen die Rusland bij Iran bestelde.

BEKIJK - Professor Marijn Hoijtink (Universiteit Antwerpen) is gespecialiseerd in militaire technologie en geeft uitleg over kamikazedrones in "Laat"